Prawodawstwo UE dotyczące instalacji urządzeń grzewczych Cz. II

Należy wziąć jednak pod uwagę fakt, że nie ma uniwersalnego rozwiązania dla całej Europy, jak to często jest przedstawiane. Z tego względu ważny jest cel, który jest określany w unijnych dokumentach, natomiast sposób jego realizacji nie powinien być narzucany, choćby z tego względu, że w różnych lokalizacjach panują rozmaite warunki.

W pierwszej części artykułu, zamieszczonej w poprzednim (4/2023) wydaniu czasopisma „Wszystko Działa”, została już opisana część aktów prawnych. Poniżej kolejne omówienia.

Rozporządzenie w sprawie fluorowanych gazów cieplarnianych (F-gazów)

Regulacja prawna, która będzie miała wpływ na rynek urządzeń grzewczych, w tym wypadku pomp ciepła, dotyczy F-gazów. Zaliczane są one do kategorii syntetycznych czynników chłodniczych. Obecnie większość urządzeń chłodniczych, klimatyzatorów i pomp ciepła je wykorzystuje. F-gazy to skrót od gazów fluorowanych, które są jednym z rodzajów zubożających warstwę ozonową gazów cieplarnianych. Organizacje ekologiczne i międzynarodowe wspólnoty, między innymi Unia Europejska, prowadzą działania, które mają ograniczyć emisję szkodliwych substancji do atmosfery i zredukować emisję gazów cieplarnianych. Dostępność urządzeń z F-gazami staje się mocno ograniczona, a montaż czy serwis np. klimatyzatora zawierającego takie gazy wymaga posiadania odpowiednich uprawnień.

Wniosek Komisji Europejskiej zawiera zakazy wprowadzania do obrotu pomp ciepła – w punktach 17 i 18 załącznika IV. W swojej ocenie skutków regulacji Komisja zakłada, że w nadchodzących latach większość wodnych pomp ciepła przejdzie na czynnik R290. Nie uwzględnia to jednak realiów rynkowych.

Co więcej, zakazy rozróżniają rozwiązania typu split i samodzielne, ale nie uwzględniają miejsca, w którym produkt jest zainstalowany, co ma duży wpływ na ilość czynnika chłodniczego, który można zastosować. Nie wszystkie jednostki monoblokowe (samodzielne) są instalowane na zewnątrz. W przypadku jednostek monoblokowych zainstalowanych w pomieszczeniach i w zależności od ładunku R290 powyżej 150 g obowiązują dodatkowe środki bezpieczeństwa, np. zgodne z normą IEC 60335-2-40:2022, wymagające dodatkowego czasu na wdrożenie.

Potencjalne zastosowanie propanu w hydraulicznych pompach ciepła typu split o mocy poniżej 12 kW jest bardzo ograniczone w obowiązującej zharmonizowanej normie EN 60335-2-40 (Ed 4.2) dla dyrektywy niskonapięciowej (Dyrektywa 2014/35/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z 26 lutego 2014 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do udostępniania na rynku sprzętu elektrycznego przewidzianego do stosowania w określonych granicach napięcia).

Komisja chciała rozwiązać kwestie bezpieczeństwa za pomocą zaproponowanego zdania „z wyjątkiem sytuacji, gdy wymagane jest spełnienie norm bezpieczeństwa”, uważamy jednak, że takie sformułowanie zakłóci swobodny przepływ towarów i nie stworzy bezpiecznego środowiska dla inwestycji. Oprócz norm również krajowe przepisy budowlane ograniczają stosowanie palnych czynników chłodniczych. Nie jest jasne, w jaki sposób organy nadzoru rynku będą to egzekwować.

Wreszcie, proponowane zakazy obejmą również części zamienne. Oznacza to, że gdy pompa ciepła ulegnie awarii, niezbędne części zamienne do jej naprawy nie będą dostępne. Nie może to być celem rozporządzenia, ponieważ doprowadzi to do przedwczesnego wycofania urządzeń z eksploatacji, co będzie sprzeczne z zasadą efektywnego gospodarowania zasobami, co stało się także tematem dyskusji nad ostatecznym kształtem regulacji dotyczących F-gazów.

Stopniowe wycofywanie fluorowanych gazów cieplarnianych (wodorofluorowęglowodorów – HFC) w obecnym rozporządzeniu w sprawie fluorowanych gazów cieplarnianych doprowadziło do opracowania wodnych pomp ciepła wykorzystujących HFC o niższym potencjale tworzenia efektu cieplarnianego (GWP), mieszanki wodorofluoroolefin (HFO) i HFC oraz naturalne czynniki chłodnicze.

Wiele wodnych pomp ciepła z tymi alternatywnymi czynnikami chłodniczymi zostało opracowanych niedawno i zostało wprowadzonych przez producentów na rynek lub ma zostać wprowadzone na rynek w przyszłym roku.

Obowiązujące rozporządzenie (UE) nr 517/2014 wprowadziło stopniowe wycofywanie HFC do 2030 r. Wniosek Komisji wprowadza obecnie dalsze redukcje, począwszy od 2024 r., i nie uwzględnia inwestycji poczynionych przez przemysł w oparciu o obecne etapy stopniowego wycofywania. Aby producenci nie ponieśli strat, np. z powodu stopniowego wycofywania HFC lub proponowanych zakazów, potrzebny jest wystarczający czas na odzyskanie kosztów z inwestycji w badania i rozwój oraz produkcję tych pomp ciepła.

Parlament i Rada wstępne porozumienie w sprawie przeglądu rozporządzenia o fluorowanych gazach cieplarnianych osiągnęły 5 października 2023 r. (rozporządzenie (UE) nr 517/2014). Tekst musi jeszcze zostać formalnie przyjęty przez Parlament i Radę, zanim zostanie opublikowany i wejdzie w życie.

więcej tutaj